Waar je nu Franse kinderen hoort lachen en kletsen bij het kasteel Montjuïc, kon je vroeger waarschijnlijk gekrijs en geschreeuw horen. Tot niet zo lang geleden werden er mensen gefusilleerd onder het Franco-regime. In de jaren 40 van de vorige eeuw werden er Catalaanse opstandelingen vermoord.

 

Dit conflict begon met de Spaanse burgeroorlog (1936-1939) waarbij Generaal Franco de macht wilde grijpen om zo zijn nationalistische bewind te kunnen bewerkstelligen. Om dit te doen moest iedereen aan zijn kant komen te staan, politiek gezien. Een groot gedeelte van Spanje was klaar met de republikeinse regering en een aantal conservatieve, nationalistische generaals onder leiding van Franco hebben toen de macht gegrepen. Vooral het oosten van het land, waaronder Catalonië, was hier niet blij mee en er ontstond een heuse politieke burgeroorlog. Iedereen die het niet met de politieke stroming eens was in zijn of haar woonplaats werd zonder proces gefusilleerd.

 

Kasteel Montjuïc heeft hier ook een grote rol ingespeeld. Het kasteel is een grote constructie die gebouwd is op een heuvel, waarbij je een goed zicht had over heel Barcelona. Het was ook moeilijk bereikbaar zonder gezien te worden. In deze periode zaten hier veel politieke gevangenen van beide partijen. De eerste periode zaten er veel nationalisten die voor het Franco-regime waren. Na de nationalistische overwinning was het juist andersom en werden alle republikeinen er opgesloten en gefusilleerd.

 

Een republikein die veel aanzien in Barcelona had was Lluís Companys. Hij was in 1934 aangetreden als president van Catalonië, echter werd dit ambtstermijn wreed onderbroken door het opkomende nationalisme. Hierdoor moest hij na de inname van Catalonië door de nationalisten vluchten naar buurland Frankrijk in 1939. Echter was hij hier ook niet lang veilig aangezien het nabijgelegen Duitsland ook nationalistisch was geworden in begin jaren dertig. Hierbij kwam ook nog dat de nationalisten in Spanje militaire en economische steun kregen. In 1940 werd hij opgepakt en uitgeleverd aan generaal Franco, waarna hij in kasteel Montjuïc werd gefusilleerd.

 

Dat Catalonië veel verschilt van Spanje zie je in de hele geschiedenis terug. Hierbij speelde kasteel Montjuïc ook een grote rol. In 1842 probeerde revolutionairs een opstond aan te wakkeren. Deze poging werd toen gelijk in de kiem gesmoord door de Spaanse regering. Vanuit het kasteel werden er kanonskogels over de stad geschoten waarbij vele doden vielen. Daarnaast zijn er vele opstanden en ‘revoluties’ in de loop van de jaren geweest waarbij ze iedereen oppakten die het niet eens waren met de regering en deze mensen kwamen nooit meer uit het kasteel.
 

Alvorens het een kasteel werd genoemd, was het een fort. Eind 1700 werd op de heuvel een constructie neergezet om zo aanvallen vanaf zee en land te kunnen overzien. Dit fort was puur op legereenheden gericht en niet voor hoffelijke families die veel geld hadden. Midden 1700 kwam er een grote verbouwing, waardoor er meer manschappen in het fort konden. Hoe kan het dan dat een fort zomaar verandert in een kasteel?

 

Een fort is puur voor militair gebruik en geen residentie voor rijke families die in die tijd veel geld hadden. Als dit wel het geval was dan was het inderdaad een kasteel geweest. Wellicht maakt de slotgracht hier het verschil. Tijdens de verbouwing is er een slotgracht gegraven en zijn de contouren van de vesting verbreed. Het woord slot in slotgracht is een ander synoniem voor kasteel dus wellicht dat het daarom in de loop van de eeuwen verbasterd is van fort naar kasteel.

 

Het kasteel en haar manschappen werden al gelijk op de proef gesteld. Begin 1700 werd er een oorlog uitgevoerd die later bekend zou staan als de Spaanse successieoorlog (1701-1713). In deze oorlog werd kasteel Montjuïc meerdere keren aangevallen en ook ingenomen. Vijandige partij Engeland wist het kasteel te veroveren en heeft zich hier meerdere jaren gevestigd, totdat de oorlog over was en het terug werd gegeven aan de Spanjaarden. Deze oorlog was een van de weinige keren dat Spanje als een verenigd land ten strijde trok tegen de vijand.

 

Aan het eind van Franco’s regime werd de gevangenis gesloten en maakte het plaats voor een militair museum. Pas in 2007 is het terrein met het kasteel overgedragen aan de stad Barcelona. Hiervoor was het in handen van de Spaanse regering. Naast een militair museum worden er ook tentoonstellingen gegeven en werd de plek benoemd tot internationaal centrum voor de vrede.

 

Al met al kunnen we vaststellen dat sinds de Spaanse burgeroorlog (1936-1939) het verlangen naar vrijheid en eigen bestuur alleen maar is versterkt in de afgelopen eeuw. Dit verlangen wordt doorgegeven van generatie op generatie en men zal niet stoppen totdat Catalonië een vrij en eigen land is.